Waterinfo
Alarm Status of toestand van het watersysteem waarbij een of meerdere alarmdrempels bereikt worden. Voor overstromingen of getij wordt een alarm gedefinieerd als een toestand waarbij de hoogste waakzaamheid is geboden en kritieke overstromingen kunnen voorkomen. Meet- of voorspellingspunten die de alarmstatus hebben, worden rood gekleurd.
Dashboard Een dashboard van waterinfo.be is een webpagina waar je als professionele gebruiker modules kan verzamelen die voor jou interessant zijn. Zo staan de grafieken en ingezoomde kaarten voor jouw gebied samen op één scherm en kan je ze snel oproepen. Je krijgt vijf dashboards ter beschikking waaraan je de modules die je wenst rechtstreeks kan toevoegen met het icoontje rechts bovenaan de module.
Debietmeter Een debietmeter is een meettoestel dat aan de hand van uitgestuurde geluidsgolven in het water in staat is om de stroomsnelheid van het water op te meten, uitgedrukt in m/s. Samen met een opgemeten natte oppervlakte of dwarsprofiel van de waterloop (m²) resulteert dit in een debiet, uitgedrukt in m³/s. Er zijn verschillende manieren om de stroomsnelheid van het water op te meten. Enerzijds zijn er de zogenaamde looptijdmeters die het tijdverschil opmeten tussen 2 vanuit overstaande oevers uitgestuurde en ontvangen geluidsgolven. Dit verschil in looptijd is een maat voor de stroomsnelheid van het water. Anderzijds zijn er de Doppler stroomsnelheidsmeters, die aan de hand van de frequentieverschuiving tussen een uitgestuurde hoogfrequente geluidsgolf en de door partikels (die met de snelheid van het water bewegen) teruggekaatste geluidsgolf de stroomsnelheid opmeten.
Gebiedsneerslag De gebiedsneerslag is een neerslagreeks die gegenereerd wordt voor een bepaald (meet)punt in een waterloop en benadert zo nauwkeurig mogelijk de totale neerslag die gevallen is in het gebied dat afwatert naar dat punt in de waterloop. De gebiedsneerslag wordt berekend op basis van radarbeelden en pluviometers.
Herhalingsperiode (of retourperiode of terugkeerperiode) Een herhalingsperiode geeft de kans aan waarmee een bepaalde gebeurtenis kan plaatsvinden. Dit wordt meestal uitgedrukt in jaren. Een gebeurtenis met herhalingsperiode van 10 jaar komt gemiddeld eens om de 10 jaar voor. De kans dat een gebeurtenis met herhalingsperiode van 5 jaar voorkomt is 2 keer groter dan de kans op een gebeurtenis met een herhalingsperiode van 10 jaar.
HIC Het Hydrologisch informatiecentrum behoort tot het Waterbouwkundig Laboratorium en valt onder het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse Overheid. Het HIC beschikt onder andere over meetinfrastructuur en voorspellingssystemen voor de bevaarbare waterlopen in Vlaanderen.
Hydraulisch model Een hydraulisch model bevat alle topografische data van een waterloop en zijn vallei evenals van de kunstwerken op de waterloop zoals overwelvingen, bruggen, wachtbekkens, stuwen, etc. Dit model wordt gevoed met debietreeksen uit hydrologische modellen. Het hydraulisch model berekent de voortschrijding van het debiet in de waterloop en in de vallei, alsook de bijhorende waterstanden en stroomsnelheden. Het hydraulisch model kan hiermee overstromingskaarten genereren.
Hydrografisch bekken Vlaanderen telt 11 hydrografische bekkens of stroomgebieden. Van west naar oost zijn dat de bekkens van de IJzer, de Brugse Polders, de Leie, de Gentse Kanalen, de Boven-Schelde, de Dender, de Beneden-Schelde, de Dijle en Zenne, de Nete, de Demer en de Maas.
Hydrologisch model Een hydrologisch model of een neerslagafvoermodel is een model dat de relatie beschrijft tussen neerslag en evapotranspiratie in een stroomgebied enerzijds en de afstroming naar de waterloop anderzijds. Het hydrologisch model wordt getoetst aan een gemeten debietreeks en wordt nadien gebruikt om neerslagreeksen om te rekenen naar debietreeksen.
Infrastructuurmeter Verzamelnaam voor meetposten aan artificiële installaties op waterlopen zoals klepstuwen, schuiven en pompstations.
Korte termijnvoorspelling Computermodellen berekenen op basis van metingen en actuele weersvoorspellingen waterpeilen en debieten in de waterlopen tot 48 uur vooruit. Deze voorspelde peilen en debieten kan je in de thema’s “overstroming” en “getij” raadplegen in de grafieken op waterinfo.be, die automatisch de klok rond worden gemaakt. Voor korte termijnvoorspellingen op de bevaarbare waterlopen wordt telkens ook een indicatie van de onzekerheid van de voorspelling gegenereerd. Op de kaart krijg je onder deze thema’s overstromingskaarten en vrijboordkaarten te zien. Op overstromingskaarten kan je aan de hand van blauwe zones zien hoe ver de overstromingen zich volgens de voorspellingen zullen uitstrekken. Vrijboordkaarten geven aan de hand van de verkleuring van de dijken van de bevaarbare waterlopen aan wat de afstand is tussen het voorspelde waterpeil en de dijk. Onder het thema “neerslag” vind je korte termijnvoorspellingen voor de neerslag tot 48 uur vooruit.
Kunstwerk Een kunstwerk op een waterloop is een bouwwerk dat door de mens werd gemaakt, zoals bijvoorbeeld een stuw, sluis, schuif of pomp.
Lange termijnvoorspelling Lange termijnvoorspellingen berekenen we tot 10 dagen vooruit voor een selectie van locaties op onbevaarbare waterlopen. Op deze grafieken wordt een band van voorspellingen gegeven, die een indicatie geeft van de betrouwbaarheid van de voorspelling. Hoe breder de band en dus hoe verder de voorspellingen uit elkaar liggen, hoe lager de betrouwbaarheid. Tussen april en oktober worden ook lange termijnvoorspellingen gedaan voor droogte, die onder dit thema terug te vinden zijn.
Limnigraaf Een limnigraaf is een type toestel dat de waterstand in een rivier meet en registreert. Aan de hand van stroomsnelheidsmetingen wordt ter hoogte van de limnigraaf vaak een QH-verband opgesteld, een relatie tussen waterstand en debiet. Dit QH-verband laat toe de tijdreeks van de waterstand om te rekenen naar een tijdreeks van debiet ter hoogte van de limnigraaf. Waterstanden kunnen ook gemeten worden met akoestische sondes of druksondes.
MDK Het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust draagt zorgt voor veilig en vlot scheepvaartverkeer van en naar de Vlaamse havens. MDK is verantwoordelijk voor de beveiliging van de Vlaamse Kust tegen overstromingen en ijvert voor een geïntegreerd en duurzaam beheer van de kustzone. Het Oceanografisch Meteorologisch Station (OMS) maakt deel uit van MDK en maakt dagelijks verwachtingen voor het zeepeil op enkele strategische locaties. MDK is een van de vijf partners van waterinfo.be.
Module Een module of widget is een element waarmee waterinfo.be is opgebouwd. De modules op deze website kunnen verplaatst worden zodat je de pagina’s kan herschikken zoals je zelf wil.
Neerslagmeter Een neerslagmeter of pluviograaf is een toestel dat de gevallen neerslag meet. Meestal bevat de neerslagmeter een logger die de verdeling van de neerslag in de tijd registreert. De referentie-pluviografen van VMM meten met gebruik van een weegschaal in de plaats van het oudere kantelbaksysteem. Dit is een duurdere, maar meer nauwkeurige meetmethode.
Neerslagradardata Dit zijn neerslagtijdreeksen afkomstig van neerslagradars. Zij worden bekomen doordat een radarantenne een pulsvormig radiosignaal uitzendt dat voor een deel door neerslag wordt weerkaatst. Uit de richting van de antenne en uit de tijd die verloopt tussen het uitzenden van de puls en de ontvangst van de echo's kan de positie van neerslaggebieden afgeleid worden.
Neerslagtekort Het neerslagtekort is een graadmeter voor de hoeveelheid neerslag die gewassen tekort komen om optimaal te groeien. Het wordt verkregen door het verschil te berekenen tussen de berekende referentiegewasverdamping en de hoeveelheid gevallen neerslag. Dit verschil wordt dagelijks gesommeerd tussen 1 april en 30 september. Een negatief getal geeft een neerslagoverschot aan, een positief een tekort.
nv de Scheepvaart nv De Scheepvaart beheert de bevaarbare waterwegen in het oosten van Vlaanderen en is een van de vijf partners van waterinfo.be.
Onbevaarbare waterlopen De waterlopen in Vlaanderen zijn onderverdeeld in een aantal categorieën. Vooreerst zijn er de bevaarbare waterwegen en kanalen beheerd door entiteiten binnen het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken (MOW). Daarnaast zijn er de onbevaarbare waterlopen die onderverdeeld worden in deze van 1°, 2° en 3° categorie. VMM – afdeling Operationeel Waterbeheer beheert de Vlaamse onbevaarbare waterlopen van eerste categorie. De 2° categorie waterlopen worden beheerd door de Provincies en de 3° categorie waterlopen worden beheerd door de gemeenten.
Onzekerheidsbanden Onzekerheidsbanden geven een indicatie van de waarschijnlijkheid van de voorspellingen. Je kan ze zien in de grafieken van de korte termijnvoorspellingen op de bevaarbare waterlopen en de grafieken van de lange termijnvoorspellingen op de onbevaarbare waterlopen. Onzekerheidsbanden worden berekend met behulp van verschillende mogelijke neerslagvoorspellingen, die meer of minder neerslag voorspellen. Hoe breder de band en dus hoe verder de voorspellingen uit elkaar liggen, hoe groter de onzekerheid.
Operator/ Permanentieverantwoordelijke De voorspellingen op waterinfo.be worden door verschillende personen geëvalueerd, geïnterpreteerd en toegelicht in waterinfoberichten.. Voor de onbevaarbare waterlopen voert bij VMM een operator deze taak uit. De operator wordt automatisch verwittigd door de systemen van een overgang naar de waak- of alarmtoestand. Hij of zij beslist of een overstromingsvoorspelling van die aard is dat de hulpdiensten en betrokken besturen moeten gewaarschuwd worden. Voor de bevaarbare waterlopen neemt de permanentieverantwoordelijke van het HIC deze rol waar. Hij of zij verwittigt de beheerders van de bevaarbare waterlopen (NV W&Z, NV De Scheepvaart) bij dreigend overstromingsgevaar.
Percentiel Een percentiel van een bepaalde parameter geeft aan hoeveel procent van de tijd een bepaalde waarde onderschreden wordt door deze parameter. Als het 25-percentiel van het waterpeil op een bepaalde locatie 8,0 mTAW bedraagt, wil dit zeggen dat het waterpeil hier een kwart van de tijd lager is dan 8,0 mTAW. Voor verschillende meetposten kan je een figuur met bijhorende tabel van de verdeling van de waarden van bepaalde parameters opvragen. Deze getallen zijn zowel beschikbaar voor elk meetjaar als voor de volledige meetperiode.
Pre-waak Status of toestand van het watersysteem waarbij een of meerdere pre-waakdrempels bereikt worden. Voor overstromingen of getij wordt pre-waak gedefinieerd als een toestand waarbij er verhoogde waakzaamheid is. Op de bevaarbare waterlopen worden bij pre-waak geen overstromingen voorspeld; op de onbevaarbare waterlopen worden bij pre-waak niet-kritieke overstromingen voorspeld. Meet- of voorspellingspunten die de pre-waakstatus hebben, worden geel gekleurd.
Puntneerslag Puntneerslag wordt geregistreerd door een pluviometer of regenmeter. Verspreid over heel Vlaanderen zijn tientallen pluviometers opgesteld, die elke 30 minuten nieuwe gegevens doorsturen.
Status De status van een meet- of voorspellingspunt geeft de toestand van het watersysteem aan, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen normaal, pre-waak, waak en alarm. Aan elke status wordt een kleur toegekend (groen, geel, oranje, rood). De drempels om over te gaan naar een andere status werden op voorhand gedefinieerd voor meetpunten en voorspellingspunten, op de bevaarbare en onbevaarbare waterlopen, en voor de verschillende thema’s (overstroming, getij, neerslag, droogte). In het thema overstromingen zijn de betekenissen van de termen hieronder weergegeven:
Status Kleur Omschrijving
Normaal Groen Geen overstromingen
Pre-waak Geel Verhoogde waakzaamheid, geen overstromingen
Waak Oranje Sterk verhoogde waakzaamheid, niet-kritieke overstromingen mogelijk
Alarm Rood Hoogste waakzaamheid, kritieke overstromingen mogelijk
STV Op de grafieken van de voorspellingen wordt met de afkorting STV de starttijd van de voorspelling aangeduid. Dit is het tijdstip waarop het computermodel is beginnen rekenen met de op dat moment meest recente metingen en neerslagvoorspellingen.
Tweede algemene waterpassing (TAW) De tweede algemene waterpassing is een referentie voor hoogtemetingen in België en refereert naar hoogteaanduidingen boven zeeniveau. Alle hoogtewaarden in de opmetingen van de waterlopen en hun valleien en alle waterstanden worden uitgedrukt volgens dit referentiestelsel. Het gebruik van dit referentiestelsel wordt aangeduid door de notatie m TAW.
VMM De Vlaamse Milieumaatschappij beheert de onbevaarbare waterlopen van eerste categorie en houdt die met meetinfrastructuur en voorspellingssystemen in de gaten. De VMM is een van de vijf partners van waterinfo.be.
Voorspellingspunt Punt waar waterstandvoorspellingen op basis van een hydraulisch model worden getoond. Hier zijn meestal geen metingen voorhanden.
Vrijboord Een vrijboord geeft weer wat de marge is voordat de dijken van bevaarbare waterlopen overstromen. Het is de afstand tussen de waterstand en de dijk. Bij de korte termijnvoorspellingen onder de thema’s overstroming en getij, zijn vrijboorden te zien op de kaart als verkleuringen van de dijken van de waterweg. Afhankelijk van de marge en de ernst van de situatie zijn deze groen, geel of rood gekleurd voor respectievelijk normale toestand, verhoogde waterpeilen en overstromingen.
W&Z NV Waterwegen en Zeekanaal NV beheert de bevaarbare waterwegen in het westen en centrum van Vlaanderen en is een van de vijf partners van waterinfo.be.
Waak Status of toestand van het watersysteem waarbij een of meerdere waakdrempels bereikt worden. Voor overstromingen of getij wordt waak gedefinieerd als een toestand waarbij sterk verhoogde waakzaamheid is geboden en niet-kritieke overstromingen kunnen voorkomen. Meet- of voorspellingspunten die de waakstatus hebben, worden oranje gekleurd.
Waterbouwkundig Laboratorium Het Waterbouwkundig Laboratorium is een afdeling van de Technisch Ondersteunende Diensten van het departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid. Het is een expertisecentrum dat wetenschappelijk onderzoek doet naar de effecten van water in beweging en is een van de partners van waterinfo.be.
Waterstandmeter Een waterstandmeter of limnigraaf is een type toestel dat het waterpeil in een rivier meet en registreert. Aan de hand van stroomsnelheidsmetingen wordt ter hoogte van de limnigraaf vaak een QH-verband opgesteld, een relatie tussen waterpeil en debiet. Dit QH-verband laat toe de tijdreeks van het waterpeil om te rekenen naar een tijdreeks van debiet ter hoogte van de limnigraaf.
Watertoets De watertoets beoordeelt of een initiatief (de bouw van een huis, aanleg van een straat) schadelijke effecten veroorzaakt aan de omgeving als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater, het grondwater of de waterafhankelijke natuur.
Widget Een widget of module is een element waarmee waterinfo.be is opgebouwd. De widgets of modules op deze website kunnen verplaatst worden zodat je de pagina’s kan herschikken zoals je zelf wil.
Lees meer...
Dit is een officiële website van de Vlaamse overheid
Meer info
NL FR EN